Ik ben net een paar dagen terug van een heel bijzondere tijd op ‘Isle of Man’, een eiland gelegen tussen Engeland en Ierland. Ik probeer mijn gedachten er over te laten gaan. Was dit nu een Permaculture Design Cursus of was dit een Community Building Course? Voor mijn gevoel lijkt het meer op het laatste en ik ben daar beslist niet rouwig om. Ik heb altijd van mezelf gezegd dat ik geen echt groepsmens ben. Echter zaten we daar met 24 man en ik kan zeggen dat dit toch wel de beste tijd van mijn leven was in gezelschap van een grote groep mensen. En volgens mij vond de grote meerderheid van de groep dit ook.

Lag dit nu aan een optelsom van de individuele karakters van de personen? Nee het was meer dan dat. Er was een besef dat we maar een ding konden doen en dat was er iets van maken. Iets moois, iets bijzonders. Ongeacht de onderlinge verschillen en leeftijden. Kwam het omdat we vast op een eiland zaten? Nee, volgens mij hangt er al een tijdje iets in de lucht wat veel mensen al langer voelen. Een diepe gevoel en verlangen naar een onderlinge verbondenheid en eenheid. In deze tijden van onzekerheid, Peak Oil en Peak Everything  is er in veel harten een klein kaarsje gaan branden dat langzamerhand steeds feller begint te branden. Dit is een kaarsje van hoop en geloof dat het ook anders kan op deze wereld. Deze mensen hebben intuïtief aangevoeld dat deze Permacultuur Design Course wel eens een belangrijke stap in hun leven zou kunnen  zijn. Het is niet zomaar een cursus hoe je je eigen tuin ontwerpt. Nee, veel meer dan dat. Het is een cursus hoe je je eigen leven inricht zonder het geheel uit het oog te verliezen. Niet zomaar je eigen wereldje of je eigen plekje. Nee het universele geheel, het hele plaatje inclusief voeding voor je ziel en de onderlinge verbondenheid met alles wat leeft en niet leeft. Dit gevoel was de lijm die ons allen verbond en die mij met plezier doet terugkijken op deze bijzondere tijd. Met dank aan Rod (60) en Mill (63 jr) die daar met hun wijsheid mede aan hebben bijgedragen.

Ondanks deze mooie woorden was het ook een moeilijke tijd. Je moet toch maar even met 24 man overweg kunnen. En dat vergde voor iedereen het uiterste. Het uiterste in het (vast)houden van een samengevoel. Het uiterste in het niet weglopen van dit geheel. Het uiterste in het opbouwen ipv. afbreken. Gemiddeld waren we 14 uur per dag samen en dat 10 dagen lang. Zelfs ons eten koken en huishoudelijke taken moesten we samen doen. En iedereen voelde gevoelsmatig aan dat dit een kans was. Een kans om te bewijzen dat het wel anders kan, dat het geheel meer en mooier is dan de som der delen. 

Tijdens de cursus was er een hoop theorie, over de kernbegrippen, maar we gingen ook de diepte in met aandacht voor ecologische bouwmethodes, grond en waterhuishouding, zonne-energie, teeltmethoden, plantgildes en noem maar op. Ook waren er voldoende praktijkdagen. Hierbij werden onder andere een warmhoud hooibox een kleioven en zonneoven gebouwd maar waren er ook verschillende uitstapjes naar Permacultuurvoorbeelden in de praktijk. Als rode draad verweven in het geheel was er aandacht voor de mens en de groep. ’s ochtends begonnen we met een Yoga en meditatie achtige oefeningen. Daarna gingen we nog eens rustig het geleerde en gedane van de dag ervoor terughalen. Er werd besloten wie er de lunch en diner ging klaarmaken en daarna werd er langzaam met de les begonnen. In de welkome pauzes werd dan gezamenlijk gewerkt aan het eten of werd er trampoline gesprongen, gehoulahouped of lekker niks gedaan. Niks moest en alles mocht. 

Aan alles komt een einde. Zo ook aan deze cursus. Voldaan en tevreden maar ook moe en behoefde aan rust en privacy gingen we langzaam ons eigen weg. Mijn dank aan twee wijze leraren Rod Everett en Mill Millichap. Foto’s’ van de cursus door iedereen gemaakt zijn hier op Facebook te vinden.